چکیده
پیشرفتهایی که در علوم پردازش سیگنال و محاسبات دیجیتال به همراه تکنولوژی ارتباط رادیویی صورت گرفته است ورود رنج وسیعی از کاربردهای مخابرات بیسیم را تسهیل کرده است . با این حال، افزایش تقاضا در سرویسهای مخابرات بیسیم ظرفیت بالا در کاربردهای چندرسانه ای، طراحی نسلهای آینده سیستمهای مخابرات موبایل بیسیم را با چالش روبرو کرده است . به علت پدیده تصادفی بودن کانالهای پخش موبایل و طیف رادیویی محدود، تداخل هم کانال ، محوشدگی تداخل سمبلها از اصلی ترین موانع در ارسال ظرفیت بالا در سیستمهای مخابرات بیسیم باند محدود و توان محدود شده است. که با محو شدگی میتوان با کدینگ کانال و تکنیکهای درمیان گذاری مانند چندگانگی کانال مقابله کرد. تکنیکهای جبرانسازی نیز در رفع تداخل بین سمبلی (ISI) مورد استفاده واقع میشوند. در این میان پدیده تداخل همچنان یکی از مباحث بنیادین در شبکههای بیسیم است.
به علت طبیعت پخش داده در محیط، ارسالهایی که از سمت یک فرستنده یا گره در یک شبکه انجام میشود با ارسال و دریافت دیگر گرهها تداخل پیدا میکند. از این رو فهم و مدیریت تداخل در ارزیابی شبکههای بیسیم امری ضروری به نظر میرسد. اساس کنترل تداخل، رسیدن به مدلی از تداخل است که بتواند مجموعه ارسالهای همزمان که ممکن است با ارسالهای دیگر تداخل بکند یا خیر را پیش بینی کند. مدلهای مناسب تداخلی در به کارگیری این شبکهها و همچنین در فازهای مختلف طراحی از قبیل، ارزیابی ظرفیت، آنالیز کاهش کارایی ناشی از تداخل، طراحی روشهای پردازش سیگنال مناسب یا پروتکلهای الگوریتمهای کاهش اثرات تداخلی، مورد نیاز خواهد بود.
بسیاری از کارهای صورت گرفته در حوزه شبکههای بی سیم، مبتنی بر مدلهای ساده ای از انتشار امواج است در حالیکه بسیاری از این مدلهای ساده، ممکن است رفتارهای ساده و خطی از این شبکه را تخمین بزند ولی این تخمین برای شبکههای بیسیم بسیار غیر دقیق و همراه با خطاست. از این جهت بسیاری از تحقیقات به سمت ارائه مدلهای سوق پیدا کرده است که نزدیک به شرایط عملیاتی شبکه بیسیم باشد. یکی از روشهایی که در حال حاضر برای پیش بینی رفتار شبکه در شرایط ساختار و پیکربندیهای متفاوت وجود دارد اندازه گیری مستقیم شاخصهای مورد نظر در شبکه (مانند راندمان، ظرفیت و . . .) است. در واقع بسیاری از تحقیقات تجربی نیز نتایج خود را با توجه به این اندازه گیریها میسنجند. اما تنها اندازه گیری صرف، کافی نیست. چون این معیار، توانایی پیش بینی شبکه با ساختارهای مختلف را ندارد. یعنی اگر به ازای یک ساختار معینی از شبکه، بتوانیم با دقت رفتار شبکه را پیش بینی کنیم در عین حال توانایی پیش بینی عملکرد شبکه با ساختار دیگر را نداریم. برای بهینهسازی عملکرد و کارایی یک شبکه نیاز است که اغلب بتوان عملکرد بسیاری از شبکههای دیگر را نیز تخمین بزنیم. چون اندازه گیری رفتار شبکه های بی سیم (ظرفیت شبکه، نرخ انتقال داده و ...) با ساختار، توپولوژی و مشخصات امکان پذیر نیست و بایستی مدلی ارائه کرد که بتواند رفتار هر شبکه بی سیم را با هر مشخصاتی که دارد را پیش بینی کند.
مطالعات اخیر در شبکههای بیسیم ادهاک منجر به پیشرفتهای زیادی در مبحث مدلسازی تداخل شده است. خصوصیات ذاتی اینگونه شبکهها در سیستمهای بیسیم دیگر وجود ندارند که همین امر به کارگیری مدلهای تداخلی مناسبی را که قادر به کنترل این گونه خصوصیات باشند را ایجاب میکنند. به عنوان مثال، یک شبکهی ادهاک ممکن است از صدها ترمینال که بر روی یک ناحیهی بزرگ گسترده شده اند و از یک کانال (شبکهی تک کاناله) استفاده میکنند تشکیل شده باشد .در نتیجه این ترمینالها به هنگام ارسال همزمان میتوانند بر روی یکدیگر تداخل ایجاد کنند. در این حالت خصوصیات آماری تداخل ممکن است با تداخلهایی که در سیستمهایی بیسیم (مثل سیستمهای سلولی) دیده میشوند، متفاوت باشد علاوه بر این نبود یک هماهنگی و طبیعت توزیعی بودن وظایف چندگانه شبکه (به عنوان مثال، کنترل با دسترسی رسانه، مسریابی و و کنترل توپولوژی)
این خصوصیات ذاتی شبکههای بیسیم باعث توسعهی مدلهای تداخلی مناسب برای این گونه شبکهها گردیده است. در واقع، مدلهای تداخلی بی شماری (کاربردها و سطح جزییات گوناگون) در منابع مختلف وجود دارند که ممکن است باعث سردرگمی محققان و مهندسین در پیداکردن مدلهای مناسب برای کاربردهایی خاص شوند. ولی در تداخل دو رویکرد وجود دارد. مدل¬های ارائه شده می¬توانند ساده و قابل فهم¬تر باشند و از لحاظ پیاده سازی آسان باشند یا می¬توانند پیچیده و به واقعیت نزدیکتر بوده و تمام جزئیات را دربر بگیرند. کار بسیاری روی مدل کردن تداخل انجام شده است. بعضی از آنها که مدل¬های ساده¬ای نیز هستند دارای رنج مخابراتی ثابت و رنج تداخل ثابتی می¬باشند. مدل حد آستانه تسخیر یک مدل نسبتاً ساده برای شبیه سازی کانال تداخل می¬باشد. در مقابل این مدل¬های ساده، مدل تداخل جمع¬شونده که براساس SINR می¬باشد وجود دارد که یک مدل جامع و کامل برای کانال¬های تداخلی می¬باشد.
در این تز پس از بررسی تداخل، به معرفی مدلهای تداخل از منظر آماری و مخابراتی پرداخته و معیارهای انتخاب مدل مناسب تداخل را معرفی کرده و مدلهای تداخل را با یک دیگر مقایسه میکنیم. معیارهای ارزیابی مدل معرفی شده و بر پایه شبیهسازیهای موجود مدلهای مناسب را معرفی میکنیم