چکیده
هر سازمان با فرصت های سرمایه گذاری مختلفی مواجه است و با توجه به محدودیت بودجه، امکان انتخاب همه گزینه ها وجود ندارد. تصمیم اشتباه در انتخاب پروژه، عواقب ناگواری از جمله به هدر رفتن سرمایه و هزینه فرصت را به سازمان تحمیل خواهد کرد. لذا بودجه بندی سرمایه یعنی تصمیم گیری در مورد این که منابع مالی سازمان در چه راهی صرف شود، از جمله مهم ترین مسائل سازمان است که با عدم قطعیت پیوند دارد. همچنین محدودیت های این مسأله از جنس بودجه و در نتیجه از نوع نرم می باشند. در این پایان نامه برای بودجهبندی سرمایه روشی پیشنهاد شد که نتایج آن در مقابل عدم قطعیت مقاوم بوده و بهواسطه محدودیت بودجه از جوابهای خوب احتمالی صرف نظر نکرده و انعطاف پذیری کافی برای نیل به خواست های تصمیم گیرندگان را داشته باشد. برای این منظور، مدل افق زمانی بودجه بندی سرمایه به روش برنامه ریزی آرمانی بازنویسی شده و به این ترتیب محدودیت های آن نرم گشته و نقدینگی پایان دوره به عنوان یک آرمان به محدودیت های مدل اضافه شد. سپس مدل به دست آمده به روش بازه ای استوار شد. مسائلی در ابعاد مختلف با استفاده از مدل پیشنهادی حل شده و رفتار مدل، بررسی و تحلیل شد. در انتها با کمک شبیه سازی تغییرات پارامترهای غیر قطعی، نتایج مدل پیشنهادی با نتایج به دست آمده از روش های پیشین مقایسه شده و بر روی پارامترهای مدل مثل آرمان نقدینگی نهایی و شعاع بازه تغییرات مجاز پارامترهای غیرقطعی، تحلیل حساسیت انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش شاخص استواری تابع هدف بدتر خواهد شد و این بدتر شدن، در واقع هزینه ای است که برای استوار بودن تصمیم پرداخت می شود. همچنین هر چه اندازه مسأله بزرگ تر شده و تعداد پارامترهای غیرقطعی بیشتر شود، در مقابل تغییرات شاخص استواری انعطاف بیشتری وجود دارد. مقایسه نشان داد که مدل پیشنهادی، یعنی مدل استوار آرمانی، حالت کلی تر و منعطف تری از مدل بودجه بندی پیشین موجود در ادبیات موضوع است که با داشتن قابلیت انتخاب آرمان نقدینگی، می تواند میزان سرمایه گذاری مازاد مورد نیاز از سوی ذینفعان، برای امکان دستیابی به آرمان نقدینگی مطلوب را تعیین کند.
کلمات کلیدی: بودجه بندی سرمایه، نقدینگی انتهای دوره، برنامه ریزی آرمانی، بهینه سازی استوار